H στέβια είναι ένας μικροσκοπικός πολυετής θάμνος, γνωστός με την ονομασία «Stevia Rebaudiana Bertoni». Οι γλυκιές ιδιότητες των φύλλων της στέβιας ήταν γνωστές για περισσότερα από 1500 χρόνια στους αυτόχθονες της φυλής Γκουαράνι της Παραγουάης, ως γλυκαντικό για τοπικά αφεψήματα, φάρμακα και ως «γλυκιά απόλαυση».
-Το έτος 1887 το φυτό στέβια ανακαλύφθηκε από τον Ισπανό βοτανολόγο και ιατρό Δρ Moises Santiago Bertoni.
-Το έτος 1931 οι Γάλλοι χημικοί M. Bridel και R. Lavielle απομόνωσαν τα συστατικά στα οποία οφείλεται η γλυκιά γεύση των φύλλων της στέβια και που ονομάστηκαν στεβιοσίδη και ρεμπαουδιοσίδη-Α. Τα τελευταία είναι 200 με 300 φορές γλυκύτερα από τη ζάχαρη, σταθερά στη θέρμανση και σε διαφορετικά pH και δεν αποικοδομούνται.
Υπάρχουν πλέον περισσότερα από 150 γνωστά είδη στέβια, αλλά το είδος stevia rebaudiana είναι το μόνο με σημαντικές γλυκαντικές ιδιότητες .Τα φύλλα της στέβια rebaudiana περιέχουν περίπου 4-15% στεβιοσίδη.
-Το έτος 1970 εγκρίθηκε στην Ιαπωνία η χρήση της στέβια ως τρόφιμο και ως υποκατάστατο της ζάχαρης, ενώ ταυτόχρονα απαγορεύτηκε η χρήση χημικών γλυκαντικών ουσιών!
-Το έτος 2008 η Ρωσική Ομοσπονδία επέτρεψε τη στεβιοσίδη ως πρόσθετο τροφίμων στην ελάχιστη δόση που απαιτείται.
-Το έτος 2011 η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει την έγκριση της στέβια ως τρόφιμο και ποτό, με αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη τα 4 mg ανά κιλό σωματικού βάρους και ανά ημέρα.
Έτσι από τις 2-12-2011 με απόφαση της Ε.Ε γίνεται πλέον νόμιμη η χρήση στις ευρωπαϊκές χώρες.
Οι πιο γνωστές δράσεις της Στέβια
1. Aντιοξειδωτική δράση
Όπως όλα τα βότανα με τα οποία «συγγενεύει» (χαμομήλι, εστραγκόν, αντίδι κλπ), έτσι και η στέβια κατατάσσεται υψηλά στον πίνακα των τροφίμων με υψηλή απόδοση «αντιοξειδωτικών» μονάδων ORAC (USDA 2010). O δείκτης ORAC (Oxygen Radical Absorbance Capasity – Ικανότητα Δέσμευσης Ριζών Οξυγόνου) δημιουργήθηκε από τους ερευνητές του USDA (Αμερικάνικο Υπουργείο Γεωργίας) και προσδιορίζει τα συνολικά ευεργετικά αντιοξειδωτικά συστατικά που λαμβάνουμε μέσα από τις τροφές.
2. Aντιμικροβιακή δράση
Τα φύλλα στέβια είναι πλούσια σε τερπίνες και φλαβονοειδή, ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, στις οποίες και οφείλεται η αντιβακτηριακή δράση του βοτάνου. Έχει παρατηρηθεί πως με τη χρήση προϊόντων στέβια ενισχύεται το αμυντικό σύστημα, όπως επίσης ό,τι βελτιώνεται και η στοματική υγιεινή καθώς η δράση της είναι κατασταλτική για την ανάπτυξη της ουλίτιδας και της τερηδόνας.
3. Διαβήτης και stevia
Ο γλυκαιμικός δείκτης (GI) της στέβια είναι μηδενικός. Μηδενικό, όμως, είναι και το περιεχόμενό της σε υδατάνθρακες και για το λόγο αυτό μπορεί να ενταχθεί εύκολα στη διατροφή ατόμων με διαβήτη που επιθυμούν να ελέγχουν την ημερήσια πρόσληψη υδατανθράκων. Τα διαβητικά άτομα θα πρέπει να συμβουλεύονται οπωσδήποτε το γιατρό τους πριν αποφασίσουν να την εντάξουν συστηματικά στο καθημερινό τους διαιτολόγιο.
4. Στέβια και αδυνάτισμα
Η στέβια είναι η μόνη φυσική γλυκαντική ουσία με μηδέν θερμίδες, μηδέν υδατάνθρακες, μηδέν γλυκαιμικό δείκτη (G.I.) και μηδέν γλυκαιμικό φορτίο (G.L.). Επομένως, όταν χρησιμοποιείται αντί της κοινής ζάχαρης ή άλλων επίσης θερμιδογόνων γλυκαντικών υλών (π.χ. φρουκτόζη, μέλι, σιρόπι αγαύης κ.ά.), περιορίζει την ενεργειακή πρόσληψη και έτσι συμβάλλει θετικά στην προσπάθεια ελέγχου των περιττών κιλών.
Ασφάλεια στέβια
Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα και η Ιαπωνία η μεγαλύτερη καταναλωτής χώρα. Η Ιαπωνία ήταν από τις πρώτες χώρες που από τις αρχές του 1970 αξιολόγησε την ασφάλεια της στέβια και των γλυκαντικών της και που ενέκρινε τη χρήση τους σε τρόφιμα και ροφήματα όπως σε αναψυκτικά. Ακολουθούν η Νότια Κορέα, η Ινδία και η Βραζιλία. Από τότε ένας σημαντικός αριθμός μελετών διερεύνησε την ασφάλεια των γλυκοζιτών στεβιόλης και οι αρμόδιοι φορείς υγείας ανά τον κόσμο έχουν εγκρίνει τη χρήση τους:
To 2011 η Κοινή Επιστημονική Επιτροπή για τα Πρόσθετα των Τροφίμων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Οργανισμού Γεωργίας (Joint Expert Committee on Food Additives, JECFA WHO/FAO) ,η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (European Food Safety Authority, EFSA) και η Ευρωπαική Επιτροπή ενέκριναν τους γλυκοζίτες στεβιόλης για χρήση ως γλυκαντικού σε τρόφιμα και ροφήματα.
Σήμερα εκτιμάται ότι καθημερινά την στέβια καταναλώνουν πάνω από 150 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, χωρίς να παρουσιάζουν κάποιο πρόβλημα.
Πηγές
www.el.wikipedia.org
https://www.fda.gov/AboutFDA/Transparency/Basics/ucm194320.htm
http://www.fao.org/3/a-bl839e.pdf